مقاله : شربت زینک گلوکونات بهستان

مقدمه

روی (Zinc) یکی از essential trace elements یا “عناصر کمیاب ضروری” برای بدن انسان است. این بدان معناست که بدن برای عملکرد صحیح به آن نیاز مبرم دارد، اما قادر به تولید یا ذخیرهسازی آن نیست؛ بنابراین باید از طریق رژیم غذایی یا مکملها تامین شود. شربت زینک گلوکونات بهستان یک فرم دارویی خوراکی و بسیار متداول برای جبران کمبود این ماده معدنی حیاتی، به ویژه در کودکان است. این شربت با طعم معمولاً مطلوب خود، راهکاری موثر برای پیشگیری و درمان کمبود روی به شمار میرود.

۱. شناخت کلی شربت

• نام دارو: شربت زینک گلوکونات (Zinc Gluconate Syrup)

• شرکت سازنده: داروسازی بهستان

• شکل دارویی: شربت خوراکی

• ماده موثره: زینک گلوکونات (هر میلیلیتر معمولاً حاوی ۱۰ میلیگرم زینک گلوکونات معادل ۱.۵ میلیگرم زینک المنتال است. لطفاً به برچسب محصول توجه کنید).

۲. نقش و اهمیت روی (زینک) در بدن

روی یک کوفاکتور برای بیش از ۳۰۰ آنزیم مختلف در بدن است و در فرآیندهای حیاتی متعددی نقش دارد، از جمله:

• تقویت سیستم ایمنی: روی برای رشد و عملکرد طبیعی سلولهای ایمنی مانند لنفوسیتها ضروری است و به بدن در مبارزه با ویروسها و باکتریها کمک میکند.

• رشد و تکامل: این ماده معدنی برای رشد طبیعی در دوران کودکی، نوجوانی و بارداری حیاتی است.

• تقسیم سلولی و ترمیم زخم: روی در سنتز DNA و پروتئین نقش دارد و برای بهبود زخمها بسیار مهم است.

• سلامت پوست و مو: کمبود روی میتواند منجر به مشکلات پوستی مانند آکنه و ریزش مو شود.

• حس چشایی و بویایی: روی برای عملکرد صحیح جوانههای چشایی و حس بویایی لازم است. افراد با کمبود روی اغلب از کاهش این حواس شکایت دارند.

• سنتز هورمونها: در سنتز هورمونهای مهمی مانند هورمون رشد و هورمونهای تیروئیدی نقش دارد.

۳. کاربردها و موارد مصرف

شربت زینک گلوکونات بهستان در شرایط زیر استفاده میشود:

• درمان و پیشگیری از کمبود روی: به ویژه در کودکانی که رژیم غذایی فقیر از روی دارند، دارای سوءجذب هستند یا نیازهای افزایشیافته دارند.

• کمک به تقویت سیستم ایمنی: مصرف این شربت میتواند به کاهش دفعات، مدت و شدت عفونتهای رایج مانند سرماخوردگی و اسهال کمک کند.

• کمک به بهبود رشد در کودکان: در کودکانی که به دلیل کمبود روی دچار کوتاهی قد شدهاند.

• کمک به بهبود بیاشتهایی: کمبود روی یکی از دلایل بیاشتهایی، به ویژه در کودکان است و supplementation با آن میتواند باعث بهبود اشتها شود.

• درمان اسهال حاد: سازمان جهانی بهداشت (WHO)، مصرف روی را به عنوان بخشی از پروتکل درمان اسهال حاد در کودکان توصیه میکند، زیرا طول دوره اسهال را کوتاه و شدت آن را کاهش میدهد.

۴. نحوه مصرف و دوزاژ

• دوز مصرفی: دوز مصرف کاملاً به سن، وزن و میزان کمبود بیمار بستگی دارد و باید طبق دستور پزشک یا دستورالعمل درج شده روی جعبه محصول باشد.

  • مثال معمول برای کودکان: اغلب دوز روزانه ۵ تا ۱۰ میلیلیتر (معادل ۵ تا ۱۰ میلیگرم زینک المنتال) تجویز میشود.

• طریقه مصرف: شربت را به خوبی تکان دهید و با استفاده از پیمانه یا سرنگ مخصوص داخل جعبه، مقدار دقیق را اندازهگیری و به کودک بدهید. میتوان آن را به تنهایی یا با کمی آب یا آبمیوه مصرف کرد.

• مدت مصرف: دوره درمان را حتی در صورت بهبود علائم، طبق توصیه پزشک تکمیل کنید.

۵. عوارض جانبی احتمالی

شربت زینک گلوکونات بهستان معمولاً بسیار хорошо تحمل میشود، اما در برخی موارد ممکن است عوارض زیر را ایجاد کند:

• عوارض گوارشی: از شایعترین عوارض هستند و شامل تهوع، استفراغ، سوزش سر دل، ناراحتی معده و طعم فلزی در دهان میشوند. برای به حداقل رساندن این عوارض، توصیه میشود شربت همراه با غذا مصرف شود.

• عوارض نادر: در صورت مصرف مقادیر بسیار بالا (overdose) ممکن است علائم مسمومیت با روی شامل خوابآلودگی، بیحالی، کمخونی و تغییرات در سطح کلسترول خون رخ دهد.

۶. هشدارها و تداخلات دارویی

• تداخلات دارویی مهم:

  • آنتیبیوتیکهای کینولون (مثل سیپروفلوکساسین) و تتراسایکلین: روی جذب این آنتیبیوتیکها را به شدت کاهش میدهد. حداقل فاصله ۲ تا ۴ ساعته بین مصرف شربت زینک و این داروها ضروری است.

  • داروهای پنیسیلامین (درمان آرتریت روماتوئید): روی اثر این دارو را کاهش میدهد و باید با فاصله مصرف شوند.

  • مکملهای آهن و کلسیم: این مواد نیز میتوانند با جذب روی تداخل ایجاد کنند. بهتر است با چند ساعت فاصله مصرف شوند.

• مصرف در بارداری و شیردهی: معمولاً در دوزهای توصیه شده بیخطر است، اما باید تحت نظر پزشک مصرف شود.

• بیماریهای زمینهای: افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی یا کبدی باید قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.

۷. جمعبندی

شربت زینک گلوکونات بهستان یک مکمل ایمن، موثر و باکیفیت برای تامین نیاز بدن به این ماده معدنی کلیدی است. نقش آن در تقویت سیستم ایمنی، بهبود رشد و اشتها در کودکان، آن را به یک انتخاب محبوب در بین والدین و متخصصان اطفال تبدیل کرده است. با این حال، به خاطر داشته باشید که “بیشتر، همیشه بهتر نیست” و مصرف بیرویه آن میتواند مضر باشد. تشخیص کمبود روی و تعیین دوز صحیح، بر عهده پزشک است و مصرف خودسرانه این شربت، به ویژه برای مدت طولانی، توصیه نمیشود.